Skoro nadszedł marzec, to znak, że nadchodzą także Kolosy. Kolejny raz przez trzy dni polscy podróżnicy, eksploratorzy oraz tysiące ludzi ciekawych świata przeżyją w Gdyni wspólne podróżnicze święto. 26. Ogólnopolskie Spotkania Podróżników, Żeglarzy i Alpinistów – Kolosy za rok 2023 rozpoczną się już w piątek 22 marca. Na widzów w hali Polsat Plus Arena Gdynia czeka ogromna porcja inspiracji, emocji i opowieści znakomitych gości. Wstęp jak zawsze wolny. Bądźcie z nami!

W poprzedniej edycji obchodziliśmy 25. jubileusz istnienia Ogólnopolskich Spotkań Podróżników, które od początku są organizowane w Gdyni i zdążyły rozrosnąć się do największego festiwalu podróży w Europie. Jednak pierwsze statuetki rozdano na południu Polski, w Kopalni Soli Wieliczka. W tej edycji zostaną wręczone po raz 25.

Miniony rok przyniósł moc ciekawych wypraw i dokonań podróżniczych, a Kapituła i Rada Kolosów, delikatnie mówiąc, nie nudziły się przy weryfikacji zgłoszeń. Możemy śmiało zapewnić, że drugie ćwierćwiecze kolosowej historii otworzymy z przytupem! Tegorocznych laureatów i wyróżnionych poznamy w trakcie dwóch Finałów, które w tej edycji poprowadzą doskonale znani Kamila Kielar oraz Dominik Bac. W sobotę zostanie przyznany Kolos w kategorii Żeglarstwo, nagrody finansowe Gdynia na podróżnicze projekty, czyli Nagroda im. Andrzeja Zawady dla młodych podróżników i Nagroda Wiecznie Młodzi im. Aleksandra Doby dla podróżników-seniorów. Po raz szósty zostanie wręczona również Nagroda im. Macieja Kuczyńskiego za debiut w literaturze podróżniczej. W tym roku będziemy stopniować emocje. Kolosy oraz wyróżnienia w kategorii Alpinizm, Eksploracja Jaskiń, Podróże i Wyczyn zostaną przyznane dopiero w niedzielne popołudnie. Wtedy też nastąpi uroczyste wręczenie Super Kolosa i Nagrody Specjalnej Kolosów.

Nie jest już tajemnicą, że najcięższa statuetka Super Kolosa trafi w ręce Elżbiety Dzikowskiej: niezłomnej podróżniczki, reporterki oraz towarzyszki życia i pracy Tony’ego Halika, z którym współtworzyła kultowy program telewizyjny „Pieprz i Wanilia”. Mamy silne przeczucie, że większość uczestników z sentymentem przywita tegoroczną Laureatkę. Dla czynnych i biernych pasjonatów wspinaczki gratką będzie spotkanie z uczestnikami pierwszego polskiego wejścia na szczyt Fitz Roya: Wiesławem Burzyńskim i Michałem Kochańczykiem. Z okazji 40. rocznicy historycznego wejścia, obecni w Gdyni członkowie zespołu odbiorą w niedzielę Nagrodę Specjalną Kolosów. W sobotę będzie szansa na spotkanie z gościem specjalnym, Brytyjczykiem Petem Casey’em: człowiekiem – a może supermanem? – który przez blisko sześć i pół roku o własnych siłach przebrnął wzdłuż Amazonki, od jej ujścia do samego źródła a potem dotarł do oceanu. A to dopiero początek atrakcji…

JAK NAJDALEJ, JAK NAJBLIŻEJ

Wśród tegorocznych nominowanych w kategoriach Podróż i Wyczyn pojawią się zarówno kolosowi debiutanci, jak i prelegenci dobrze znani kolosowej publiczności. Nie zabraknie m.in. długodystansowych szlaków pieszych. Jak się okazuje, ich założenia i przebieg wciąż potrafią zaskoczyć.

W silnej w tym roku reprezentacji kobiet znalazła się Agnieszka Dziadek (Kolos za rok 2019), która udowodniła już nie raz, że na piechotę dojdzie tam, gdzie zechce. Tym razem zechciała przejść autorski szlak od krańca do krańca czterech głównych wysp Japonii. W ten sposób domknęła swój ambitny, wieloletni projekt „Obwód Ziemi na Piechotę”. Katarzyna Nizinkiewicz i José Antonio de la Fuente Portillo podążyli od wybrzeża Turcji i Gór Kackar do granicy Armenii i Azerbejdżanu, drogą pontyjskich Greków, wygnanych przez Imperium Osmańskie. Dagmara i Leszek Jureccy wraz z ośmioletnią córkąDobrawą zabiorą nas w samodzielną podróż wokół tajemniczej wyspy Sokotry, leżącej na peryferiach trawionego wojną domową Jemenu. W podróży przez góry, wydmy i półpustynie pomagał im wielbłąd Numsi. Natomiast Michałowi Kozokowi (Kolos za rok 2013) na wyprawie kolejny raz towarzyszyła… dmuchana kaczka Grażynka. Wspólnie przemierzyli Australię, pokonując cztery skrajne przylądki kontynentu. Michał zrobił to siłami własnych mięśni, a w marszrutę wplatał najrozmaitsze bezsilnikowe sprzęty. Anna Żak wręcz odwrotnie: nie rozstawała się z motorem. Na spalinowym jednośladzie przemierzyła samotnie 60 tys. km po obwodzie Afryki, od Maroka do Kenii – choć po prawdzie drogę na południe zaczęła na północnym skraju Norwegii.

Tomasz Owsiany już parokrotnie zachwycił kolosową publiczność reporterskimi opowieściami z nieoczywistych stron świata. Tym razem wyruszył do Paragwaju, gdzie skupił się na problemach rdzennej ludności tego kraju. Wątek poznawczy pojawi się także w bloku niedzielnym za sprawą Kamili Kielar, która przemierzając swój kolejny wielki szlak amerykański, Continental Divide Trail, czujnym okiem podróżniczki-dziennikarki przyglądała się symptomatycznym zmianom środowiska oraz subkulturze wędrowców-długodystansowców.

NA SZEROKIE I WARTKIE WODY

W tym roku spędzimy również dużo czasu na wodzie, choć nie zawsze pod żaglami. Michał Łukaszewicz i Karolina Gawonicz, zeszłoroczni laureaci Nagrody im. Andrzeja Zawady, pokonali tundrowy bezkres kanadyjskiego Barren Lands w czerwonym kanu zwanym Waldkiem. Jednak ani wiosłowanie, ani (owocne!) poszukiwania śladów ekspedycji Bullock-Hornby sprzed wieku, nie odwróciły ich uwagi od tego, co kochają najbardziej: od dzikiej przyrody.

W prawdziwie surowy klimat przeniesiemy się wraz z kapitanem Dariuszem Krowiakiem i załogą stalowego jachtu Hayat. Żeglarze postawili sobie ambitny cel przepłynięcia przez zespół kanałów i mórz arktycznych, łączących ocean Atlantycki z Pacyfikiem, znany jako Przejście Północno-Zachodnie. Ich hart i umiejętności wystawiały na próbę mielizny, mgły, silne prądy i pak lodowy. Dzięki doświadczeniu starszych i zaangażowaniu młodszych członków załogi, swoistą „próbę lodu” przeszli wzorowo.

Oprócz relacji mistrzów nawigacji, usłyszymy też opowieść morskiego debiutanta. Paweł Łokaj nigdy nie miał do czynienia z żeglugą ani oceanem – a jednak postanowił przepłynąć samotnie 5 tys. kilometrów z Teneryfy do Trynidadu. Wybrał do tego szczególną jednostkę: wiosłową łódź „Pianista”, na której Romuald Koperski w 2017 roku przepłynął Atlantyk. Swoje brawurowe zmagania odważny nowicjusz nazywa wycieczką i twierdzi, że i tak najtrudniej… było wyjść z domu. W samotną podróż wybrał się również Piotr Sadurski. Wybudowaną samodzielnie tradycyjną łodzią wiślaną, spłynął ponad 800 kilometrów Dunajem. Po drodze z wnikliwością etnografa kontemplował naturalne piękno rzeki oraz sztukę i historię mijanych miejsc. Kto wie, może oprócz wielowątkowej opowieści usłyszymy także Straussa?

NAD I POD ZIEMIĄ

Niedziela będzie ponownie należała do ludzi gór – tych, którzy na nie wchodzą i tych, którzy eksplorują ich wnętrze. Mistrz wspinaczki wielkościanowej i dwukrotny laureat Kolosa (za rok 2003 i 2013) Marcin „Yeti” Tomaszewski wraz z Pawłem Hałdasiem przedstawią swoje pionierskie wejście na ścianę Oqatssut w Grenlandii. Z kolei tandem Wadim Jabłoński i Maciej Kimel opowie o wejściu na sześciotysięcznik Chobutse w Himalajach Rolwalingu oraz wytyczeniu nowej drogi o nazwie „Just Breathe” na północno-wschodniej ścianie szczytu.

Kobieta-błyskawica Dorota Rasińska-Samoćko udowodni tymczasem, że nie traci rozpędu. Zeszłoroczna laureatka Kolosa za zdobycie siedmiu ośmiotysięczników w rekordowo krótkim okresie trzech miesięcy, pokaże w tym roku kulisy zdobycia kolejnych trzech szczytów z Korony Himalajów i Karakorum: Dhaulagiri, Manaslu i Cho Oyu. W drodze ku Koronie Ziemi, himalaistka zdążyła również wejść w minionym sezonie na najwyższą górę Ameryki Północnej, Denali.

Znana chyba wszystkim bywalcom Kolosów, utytułowana żeglarka, podróżnicza i himalaistka Monika Witkowska, opowie tym razem o w pełni zimowym trawersie drugiego najwyższego płaskowyżu świata, Deosai, którego przemierzyła wraz z Joanną Mostowską.

Zajrzymy jednak i pod ziemię.. Tym bardziej, że białe plamy na mapie występują tam dziś obficiej, niż na powierzchni. W fascynujący świat skalnych korytarzy wprowadzi nas Paweł Ramatowski, kierownik wyprawy „Kanin 2023”Sekcji Taternictwa Jaskiniowego KW Kraków, zespołowego laureata Kolosa za rok 2005. W tym roku osiemnastoosobowy zespół otrzymał nominację za wytrwałą eksplorację jaskini Studnia Pod Nową Bazą w Alpach Julijskich, w wyniku której udało się pogłębić obiekt o blisko pół kilometra i osiągnąć 935 metrów deniwelacji. Jacek Szczygieł przybliży nam z kolei osiągnięcia dziesięcioosobowego zespołu eksploratorów z Wielkopolskiego Klubu Taternictwa Jaskiniowego w masywie Hoher Göll w austriackiej części Alp Bawarskich. Wyprawa zaowocowała powiększeniem deniwelacji jaskini Gamssteighöhle do 1025 metrów oraz skartowaniem aż 1870 metrów nowych korytarzy.

TO JESZCZE NIE WSZYSTKO

Jeśli powyższe zapowiedzi rozbudziły Wasz apetyt, mamy dobrą wiadomość: w trakcie kolosowego weekendu będzie można prześledzić jeszcze więcej samotnych i zespołowych podróży. Łącznie na Dużej sali odbędzie się ponad czterdzieści prezentacji. W sali seminaryjnej jak zwykle zaplanowaliśmy ciekawe spotkania autorskie, spotkania podróżnicze oraz warsztaty z ekspertami. Nasza wielokrotna partnerka, dr n. med. Agnieszka Wroczyńska poprowadzi warsztaty „Zdrowie w podróży z dziećmi”. Przez cały czas będzie można również oglądać wystawę konkursu FotoGlob, którego wyniki poznamy w trakcie niedzielnej gali finałowej. Nie zabraknie również salonu sprzętu turystycznego, odzieży outdoorowej i sprzętu fotograficznego. Będą też oczywiście liczne stoiska wydawców szeroko pojętej literatury podróżniczej.

Organizatorami 26. Ogólnopolskich Spotkań Podróżników, Żeglarzy i Alpinistów są Miasto GDYNIA i Agencja MART. Sponsorem Strategicznym imprezy jest Miasto GDYNIA.